Jump to main content
IndustriALL logotype
Article placeholder image

Düzensiz İstihdam – Küresel ve Olumsuz Bir Olgu

21 November, 2007

Tayland'ın Bangkok kentinde üç gün süren 4. ICEM Dünya Kongresi'nin başlamasından hemen önce düzenlenen düzensiz istihdam konulu bir günlük küresel ICEM konferansı boyunca söz alan bütün konuşmacılar, düzensiz istihdam olgusunun -ve güvencesiz istihdamın öbür biçimlerinin- dünyanın her yerinde hızla yaygınlaştığını doğruladılar.

Gelişmekte olan ülkelerde taşeron işçi istihdamı baskın bir trend haline geldi. Konferansa katılan 300 sendikacının tamamına yakını taşeron işçiliği, geçici ve kısa süreli istihdam ya da düzensiz istihdamın diğer biçimleri konusunda karşı karşıya kaldıkları somut sorunlardan söz etti ve insana yakışır bir istihdam ilişkisinin yokluğunu ortaya koydu.

İşverenler ile işçiler arasındaki önceki “normal” istihdam ilişkisinin kalitesi hayli düştü. İstihdam ilişkisi işçinin bütün riskleri üstlendiği ticari bir ilişkiye dönüşüyor. Sonuç olarak, işçilerin çok uzun bir süre uğrunda mücadele verdiği birçok sosyal kazanım kayboluyor.

ICEM konferansında taşeron işçiliğinin birçok kıtada denetlenemez bir hale geldiği örneklerle ortaya kondu. Hindistan'da madencilik ve elmas sektöründe hemen hemen bütün maden işçileri taşeron ilişkisiyle istihdam ediliyordu. Tayland ve Kore'de durum pek farklı değildi.

Afrika küreselleşmenin oyun alanı olarak tanımlandı. Afrika'nın alt Sahra bölgesinde madencilik sektöründe istihdam alanında her şeyin mümkün olduğunu düşünen yatırımcılar birçok sorun yaratıyordu. Rusya, Ukrayna, Moldova, ABD, Japonya, Tanzanya, Peru, and İngiltere'den de örnekler verildi.

Irak Petrol Sendikaları Federasyonu IFOU'nun Başkanı Hasan Cuma dikkat çekici bir sunuş yaptı.

Konferansta sendikaların bu trendi tersine çevirmeyi başardığı ülkelerden örnekler de verildi. Bu örneklerden biri Brezilya'dan geldi. Petrol şirketi Petrobras'ta dört yıl önce her bir sürekli işçiye karşılık üç taşeron işçisi vardı. Bugün, sendikaların yaptıkları toplu sözleşmeler sonucunda, bu oran her bir buçuk taşeron işçisine karşılık bir sürekli işçi düzeyindedir.

Şili, Uruguay, Güney Afrika, Makedonya and Hırvatistan da hem yasalarda hem toplu sözleşme masasında ilerleme kaydedilen ülkeler arasında idi.

Hasan Cuma, Irak Petrol Sendikaları Federasyonu (IFOU) Başkanı

Birçok ülkedeki koşulların zorluğu ve başka ülkelerin düzensiz istihdamla nasıl başa çıktığını öğrenme ihtiyacı nedeniyle, ICEM'den üç yıldır sürdürdüğü bu konudaki kampanyayı yoğunlaştırarak sürdürmesi istendi.

Bu çalışmanın ana taleplerinden biri, düzensiz istihdam statüsündeki işçilerin her yerde sürekli işçilerle aynı ücret, sosyal hak ve çalışma haklarına sahip olmasını sağlamaktır.

Konferansta düzensiz istihdamla ilgili, özellikle ulusal düzeydeki yasama çalışmalarının önemi de vurgulandı. ILO'nun 198 numaralı İstihdam İlişkisi Üzerine Tavsiya Kararı'nın ilkeleri bu konuda önemli bir araç olacaktır.

Sonuç olarak, sendikaların kısa süreli veya geçici sözleşmeyle istihdam edilen işçilere ulaşması gerektiği üzerinde ortak görüşe varıldı. Birçok ülkede bu tür işçiler sendika üyelerice soğuk karşılanıyor. Düzensiz istihdam edilen işçiler için ayrı sendikalar veya sendika birimleri kurulması ya da birçoklarının tercih ettiği seçenek olarak, bu işçi kategorilerinin var olan sendikaların çatısı altında örgütlenmesi önemli bir ihtiyaçtır.